အျမင္လႊာေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ျခင္း
အျမင္လႊာေသြးျပန္ေၾကာမ်ားမ်ာ အျမင္လႊာ၏ ေသြးလည္ပတ္မႈ အတြက္ေရးၾကီးေသာ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါေသြးျပန္ေၾကာမ်ား ပိတ္ပါက အတြင္းရွိေသြးႏွင့္ အရည္မ်ားသည္ အနီးပတ္လည္ရွိ အျမင္လႊာအတြင္းသို႔ ယိုစိမ့္မႈ ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ဥပမာ ျမစ္ေၾကာင္းအတြင္းတြင္ ဆည္မ်ားေဆာက္လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျမစ္ကမ္းနဖူးမ်ား ပ်က္ဆီးၿပီး အနီးပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေနရာမ်ားတြင္ ေရႀကီးေရလွ်ံမႈျဖစ္ သကဲ႔သို႔ ျဖစ္သည္။
ထိုယိုစိမ့္မႈမ်ားသည္ အျမင္လႊာအလယ္ရွိ Macula ဟုေခၚေသာ ေသးစိတ္ၾကည္႔လွ်င္ အသံုးျပဳသည္႔ေနရာတြင္ ျဖစ္ပါက ယင္းေနရာတြင္ ေယာင္ယမ္းျခင္း (Macula Edema) ျဖစ္ေပၚေစၿပီး အျမင္အာရံု က်ဆင္းေစပါသည္။ ရံဖန္ရံခါတြင္ ေသြးျပန္ေၾကာ ပိတ္ျခင္းေၾကာင့္ မ်က္စိအတြင္း သို႔ ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ ေသြးပမာဏကို နည္းသြားေစသျဖင့္ အျခားဆိုးက်ဳိးမ်ား ျဖစ္သည့္ အျမင္အာရံုဆိုးရြားစြာက်ျခင္း၊ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ ေသြးေၾကာအသစ္မ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္း ႏွင့္ မ်က္စိအတြင္း ေရဖိအားမ်ားလာျခင္း (ေရတိမ္ေရာဂါ) စသည္တို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။
အျမင္လႊာရွိ ေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈေၾကာင့္ ရွိမရွိ အထူးစမ္းသပ္ေသာ စက္ျဖင့္ စစ္ေဆးႏိုင္သည္။ ေစာစီးစြာ သိရွိပါက ထိေရာက္ေသာ ကုသမႈ ခံံယူျခင္းျဖင့္ အျမင္ထိခိုက္ဆံုးရွံဳးမႈကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္။
ေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ျခင္း(2)မ်ဳိးရွိပါသည္။
BRVO
၁) ေသြးျပန္ေၾကာအခြဲပိတ္ျခင္း (Branch Retinal Vein Occlusion (or) BRVO)
အျမင္လႊာ၏ အစိတ္အပိုင္းေလးခုမွ ေသြးမ်ားကို သယ္ေဆာင္လာသည့္ ေသြးျပန္ေၾကာေလးေခ်ာင္း အနက္တစ္ေခ်ာင္းပိတ္ျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
CRVO
၂) ပင္မေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ျခင္း (Central Retinal Vein Occlusion (or) CRVO)
အျမင္လႊာတစ္ခုလံုးမွ ေသြးမ်ားကုိ သယ္ေဆာင္လာသည့္ ပင္မေသြးျပန္ေၾကာႀကီး ပိတ္ျခင္းကို ဆိုလိုသည္။
ေယဘူယ်အားျဖင့္ ပင္မေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ျခင္းသည္ ေသြးျပန္ေၾကာအခြဲ ပိတ္ျခင္းထက္ ပုိ၍ဆိုးရြားသည္။
ျဖစ္ပြားေစေသာအေၾကာင္းအရင္းမ်ား
ေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစသည့္ အေၾကာင္းအရင္း အတိအက်ကိုမူ ေျပာဆိုႏိုင္ ျခင္းမရွိေသးပါ။ သုိ႔ေသာ္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိေသာ အခ်က္တစ္ခ်ဳိ႕ရွိပါသည္။ ယင္းတို႔မွာ အသက္အရြယ္ႀကီျခင္း၊ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ ေသြးတြင္းအဆီဓါတ္မ်ားျခင္းႏွင့္ ေရတိမ္ေရာဂါတို႔ျဖစ္ပါသည္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာေသြးေရာဂါမ်ားရွိသူမ်ား တြင္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ပို မ်ားေလ့ရွိပါသည္။
ကုသမႈမ်ား
၁) မ်က္စိအတြင္းသို႔ ေဆးထိုးကုသျခင္း
အကယ္၍ ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းေၾကာင့္ ျမင္လႊာအလယ္ရွိ Macula ဟုေခၚေသာ အေသးစိတ္ၾကည္႔လ်ွင္ အသံုးျပဳသည္႔ ေနရာေရာင္ရမ္းျခင္ (Macula Oedema) ျဖစ္ပါက မ်က္စိအတြင္းသို႔ ေဆးထိုးျခင္းျဖင့္ ေယာင္ယမ္းမႈကို ေလွ်ာ့က်ေစၿပီး အျမင္လႊာပ်က္ဆီးမႈ နည္းေစပါသည္။ မ်က္စိအတြင္းသို႔ ေဆးထိုးျခင္းမွာ အလြြန္ေသးငယ္ေသာ အပ္ကိုအသံုးျပဳ၍ ထိုးျခင္းျဖစ္ၿပီး ေလ့လာ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ား အရ ၄င္းကုထံုးေၾကာင္႔ အျမင္အာရံု တိုးတက္မႈရွိေၾကာင္း သိရွိၿပီးျဖစ္သည္။ ေဆးထိုးကုသ ျခင္း ကုိျပင္ပလူနာဌာနတြင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ၿပီး အႀကိမ္မ်ားစြာ ထိုးရန္လိုအပ္ႏုိင္ပါသည္။
မ်က္စိအတြင္းသို႔ ေဆးထိုးကုသျခင္းျဖင့္ ေရာဂါကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကုသႏိုင္ပါသည္။
၂) ေလဆာျဖင့္ကုသျခင္း
အခ်ိဳ႕အေျခအေနမ်ားတြင္ အျမင္လႊာရွိ ေသြးေထာက္ပံ့မႈ ေလွ်ာ့နည္းေနေသာ ေနရာမ်ားသို႔ ေလဆာပစ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေလဆာျဖင့္ ကုသျခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ ခ်က္မွာ ေရာဂါေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးၿပီး ထပ္မံေသြးထြက္ျခင္းႏွင့္ ေရတိမ္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားျခင္း တို႔ကိုကာကြယ္ ေပးရန္ျဖစ္သည္။
အေမးမ်ားေသာေမးခြန္းမ်ား
မ်က္လံုးတြင္းေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ျခင္း အတြက္မ်က္စိဆရာ၀န္ႏွင့္ မၾကာခဏျပန္လည္ျပသရန္ အဘယ္ေၾကာင့္ လိုအပ္သနည္း။
ေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ျခင္းေၾကာင့္ မ်က္စိအတြင္းတြင္ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ ေသြးေၾကာမ်ား ေပၚေပါက္လာတတ္သည္။ ယင္းပံုမွန္မဟုတ္ေသာ ေသြးေၾကာမ်ားေၾကာင့္ ေသြးထြက္ျခင္းႏွင့္ မ်က္စိေရခ်ိန္မ်ားျခင္း (ေရတိမ္ေရာဂါ) ျဖစ္ေပၚေစကာ အျမင္အာရံုဆံုးရႈံးမႈ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပထမေျခာက္လတြင္ တစ္လတစ္ႀကိမ္ခန္႔ ဆရာ၀န္ႏွင့္ ျပသစစ္ေဆးရန္ လိုအပ္သည္။ ပထမေျခာက္လတြင္ ေရာဂါအေျခအေန တည္ၿငိမ္ပါက ေနာက္ပိုင္းစမ္းသပ္ စစ္ေဆးရမည့္ အႀကိမ္အေရအတြက္ ေလ်ာ့နည္းလာမည္ျဖစ္သည္။
ေနာက္တစ္ႀကိမ္ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းျဖစ္ႏိုင္ပါသလား
တစ္ခါတစ္ရံ ပထမျဖစ္ျပီးသားမ်က္စိ (သို႔) အျခားမ်က္စိ (သုိ႔) ကိုယ္တြင္းရွိ အျခား အစိတ္အပိုင္းမ်ား တြင္ပင္ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း ျဖစ္တတ္သည္။ ၄င္းေရာဂါ သည္ မ်က္စိတစ္ေနရာတည္းတြင္ ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ လူနာ အမ်ားစုတြင္ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ဳိႏွင့္ ေသြးတြင္းအဆီဓါတ္မ်ားျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေနမ်ားပါ ရွိသျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ရွိအျခား ေသြးေၾကာမ်ားကိုပါ ထိခိုက္ေစႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ေသြးေၾကာပိတ္ႏိုင္ေခ် ေလွ်ာ့ခ်ရန္ မည္သို႔ ကာကြယ္သင့္ပါသနည္း။
ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစသည့္ ေရာဂါမ်ားကို ရွာေဖြျခင္းႏွင့္ လုိအပ္ပါက ႀကိဳတင္ကုသမႈ ခံယူျခင္းျဖင့္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေသြးေၾကာပိတ္ႏႈန္းကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါသည္။ မ်က္စိအတြက္ ကုသမႈမ်ားအျပင္ လိုအပ္ပါက အျခားေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည့္ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ဳိႏွင့္ ေသြးတြင္းအဆီဓါတ္မ်ားျခင္း စသည့္တို႔ကိုပါ ကုသရန္ လိုအပ္ပါသည္။